UP

Organizacja i Wyposażenie Studia Fotograficznego – Jak Zbudować i w Co Wyposażyć?

Jak zorganizować własne studio foto

Organizacja studia fotograficznego wiąże się z wieloma decyzjami.

Na początek najistotniejszą sprawą jest wielkość pomieszczenia i jego wyposażenie.

Należy wziąć pod uwagę, co głównie będzie w nim fotografowane. Od tego zależy wiele kolejnych decyzji.

Przykładowo, jeśli chcesz fotografować samochody, potrzebujesz większego pomieszczenia, do którego da się wprowadzić samochód. Jeśli z kolei, Twoim głównym tematem będzie żywność, będziesz potrzebował dostępu do bieżącej wody, piekarnika, palnika itp.


Oczywiście, w zależności od głównego tematu fotografii, pewne aspekty i wyposażenie może być inne. Aby niniejszy wpis był jak najbardziej uniwersalny, przyjąłem pewne założenia: fotografujemy osobę, manekina lub produkt o podobnych lub mniejszych wymiarach.


Z tego artykułu dowiesz się:

Ponieważ zdaję sobie sprawę, że część osób czytających ten artykuł, organizuje raczej małe studio w domu lub w firmie, na końcu opowiem też o tym. Niemniej cały niniejszy artykuł, zawiera uniwersalną wiedzę w tym temacie, chociaż dedykowaną osobom chcącym wykonywać fotografię produktową we własnym zakresie.

Pomieszczenie na studio fotograficzne

Aranżacje studia należy rozpocząć od znalezienia odpowiedniego pomieszczenia.

Poruszane tematy:

Wymiary, kolor ścian, układ, okna, organizacja sprzętu, zasilanie, uchwyty ścienne i sufitowe

Studio fotograficzne

Jakie wymiary powinno mieć pomieszczenie, przeznaczone na studio?

Najogólniej, im większe pomieszczenie, tym wygodniej się pracuje, łatwiej ustawić rozbudowane oświetlenie, przygotować miejsce na obróbkę i rozmowy z klientami, przechowywać sprzęt i tła.

Wiem jednak, że taka odpowiedź nikogo nie zadowoli, dlatego zacznę z drugiej strony, od minimalnych wymiarów pozwalających na swobodną pracę. Dodam tylko, że to nie są sztywne wartości i da się fotografować w mniejszym pomieszczeniu, jednak mówimy tu o swobodnej pracy.

Tak jak założyliśmy na początku, fotografujemy osobę, manekina lub produkt o podobnych wymiarach.

Minimalna powierzchnia pozwalająca na wygodną pracę to około 7m x 4,5m. Dobrze by było również, aby sufit był co najmniej na wysokości 3 – 3,5m.

Da się pracować na mniejszej powierzchni, ale mówię tu o wygodzie przemieszczania się po planie zdjęciowym.

Korzystając z aparatu z matrycą APSC (crop) i obiektywu 50mm, daje to możliwość odejścia 4m, 1m na poruszanie się i około 2m za obiektem na ustawienie tła i oświetlenia (trochę ciasno ale…).

Korzystając z aparatu pełnoklatkowego lub krótszego obiektywu np. 35mm, zyskujemy jeszcze większą swobodę, ponieważ wystarczy wtedy odejść na 2,5-2,8m, aby objąć w kadrze całą sylwetkę.

Rozstawiony statyw oświetleniowy, zajmuje około 1m (mierząc od ściany do najdalej wysuniętej nogi). Aby zyskać jak najwięcej miejsca, tła najlepiej mocować bezpośrednio na ścianie, zamiast na statywach.

Jeśli fotografowany obiekt będzie wymagał ustawienia oświetlenia po bokach, to biorąc pod uwagę wielkość modyfikatorów, to 4,5m szerokości to bardzo mało. Z własnego doświadczenia wiem, że da się tak pracować z małymi produktami, jednak czasami trzeba się wykazać zdolnościami gimnastycznymi, aby podejść i zmienić coś w kadrze. Niestety typowo boczne oświetlenie modela lub większego produktu, może w tych warunkach okazać się bardzo trudne. Rozwiązaniem może być zamiast stosowania softboksu, odbicie światła od ściany. Jednak nie zawsze będzie to dobre rozwiązanie. W takim wypadku, potrzebne może być szersze pomieszczenie.

Jeśli do dyspozycji jest ściśle ograniczona przestrzeń, czasami dobrym rozwiązaniem mogą być uchwyty ścienne lub sufitowe na oświetlenie. Potrafią one zaoszczędzić trochę miejsca, i pozostawiają większą swobodę poruszania się po planie.

Studio Projekt

Kolor ścian

Dość istotną sprawą jest kolor ścian, który może wpływać na kolorystykę zdjęć, a im mniejsze pomieszczenie, tym ten wpływ jest większy.

Najlepszym rozwiązaniem byłyby czarne ściany (osobiście nie widziałem jednak takiego studia). Najczęściej stosuje się białe lub szare ściany. Eliminuje to wpływ na kolorystykę zdjęć.

Jednak jasne ściany odbiją dużo światła, wpływając na oświetlenie tematu (zwłaszcza mniej doświadczonym osobom może to przysporzyć problemów). Wpływ ten można zredukować, stosując odpowiednio dobrane modyfikatory i czarne zastawki.

Okna

W zależności od umiejscowienia i stosowanego oświetlenia, mogą wpływać na oświetlenie sceny.

Jeśli w studiu będą wykorzystywane lampy błyskowe, to światło wpadające przez okno w większości przypadków będzie zbyt słabe, by wpłynąć na oświetlenie sceny. Jednak w przypadku światła ciągłego, może w znaczący sposób wpływać na oświetlenie.

Może się oczywiście zdarzyć że podczas zdjęć będziesz korzystał z światła wpadającego przez okno, np. do oświetlenia portretu. Niektórzy lubią wykorzystywać to naturalne oświetlenie do aranżacji i zdjęć kulinarnych. Jeśli jednak chcesz mieć pełną kontrolę nad oświetleniem lub zajmujesz się typową fotografią produktową, gdzie wymagana jest stabilność i powtarzalność oświetlenia, wpływ świtał z okna trzeba będzie wyeliminować.

Najprostszym sposobem na zneutralizowanie jego wpływu, jest go po prostu zasłonić grubą roletą, kotarą, czarną blędą itp.

Zasilanie

W studiu potrzebny jest swobodny dostęp do zasilania i to najlepiej w kilku miejscach.

Studyjne lampy błyskowe zasilane są bezpośrednio z sieci (są wersje akumulatorowe, jednak je również trzeba ładować). Lampy przeważnie posiadają dość długie kable zasilające, jednak dla wygody najlepiej podłączyć je do najbliższego gniazda.

W studiu często pracuje się z aparatem podpiętym bezpośrednio do komputera (tethering), aby na bieżąco mieć pełny podgląd. Nawet korzystając z laptopa, zasilanie sieciowe się przydaje, zwłaszcza przy dłuższych sesjach.

Ponadto wiele urządzeń stosowanych w studiu (łącznie z aparatem), korzysta z akumulatorków, które dość często wymagają ładowania.

Przechowywanie sprzętu

Istotną sprawą jest również zaplanowanie miejsca, na przechowywanie nieużywanego w danej chwili sprzętu.

W tej roli dobrze sprawdzają się szafy warsztatowe, wszelkiego rodzaju wieszaki ścienne i stojaki.

Im mniejsze jest studio, tym ważniejsza staje się ta kwestia. Jeśli dysponujesz dużym pomieszczeniem, nie jest to tak istotne, ponieważ nieużywane aktualnie statywy, lampy itp można po prostu odstawić poza plan zdjęciowy.

Inne rzeczy, które warto rozważyć.

Szerokość wejścia – duże produkty mogą być dostarczane na paletach, a te nie mieszczą się przez standardowe drzwi – jest to raczej rzadka sytuacja, ale warto o tym pamiętać.

Przebieralnia – w przypadku sesji odzieży na modelce, warto mieć wydzielone miejsce, chociażby parawan, gdzie będzie mogła się ona przebierać.

Aneks kuchenny – może być on niezbędny, jeśli głównym tematem będzie fotografia żywności. Przydaje się również podczas różnych aranżacji. Poza tym dobrze mieć miejsce gdzie można przygotować kawę i podgrzać jakiś posiłek kiedy pracuje się cały dzień.

Solidne drzwi i okna / ochrona / system alarmowy – Sprzęt fotograficzny jest dość drogi i bywa łakomym kąskiem dla złodziei. Poza tym w studio często przechowywane są produkty klientów, za które odpowiadasz.

Toaleta – niby oczywiste, ale zdarzają się lokale (np. po magazynach), w których dostęp do toalety jest mocno utrudniony.

Koszulka zdjęcie typu duch 6 - orbin studio
świeczka czarna - packshot - Orbin
Falkon oblany farbą - zdjecie produktowe - Orbin Studio

Chcesz dowiedzieć się więcej o omawianym tu temacie i samej fotografii?

Zobacz Nasze Szkolenie z Fotografii Produktowej:


Wyposażenie potrzebne do studia fotograficznego

To, jakiego wyposażenia będziesz potrzebował/a, związane jest z produktami (obiektami), jakie będą fotografowane.

Do fotografii odzieży potrzebne będą inne obiektywy, tła, czy modyfikatory, niż do fotografii biżuterii.

Ponadto, niektóre tematy wymagają dodatkowych akcesoriów, jak np. manekin do zdjęć odzieży typu duch, meble do aranżacji itp. Dlatego, podczas organizowanych przez nas szkoleń, dla każdego klienta przygotowujemy dopasowaną do jego potrzeb listę sprzętu.

Poniższa lista przedstawia spis wyposażenia do studia fotograficznego.

List ta nie wyczerpuje sprzętu i akcesoriów stosowanych w studio podczas fotografii produktowej, jednak wymienia najważniejsze jego elementy.

Wyposażenie studia – Czego będziesz potrzebował:

  • aparat
  • obiektywy
  • statyw do aparatu
  • lampy studyjne
  • wyzwalacz do lamp
  • modyfikatory do lamp
  • statywy oświetleniowe
  • blendy, odbłyśniki, zastawki
  • tła do zdjęć
  • komputer z oprogramowaniem (np. lightroom, photoshop)
  • kabel do tetheringu
  • karty do aparatu
  • uchwyty, mocowania, ściski itp.

Aparat i obiektywy

Wybór aparatu to temat rzeka i ile osób, tyle opinii, dlatego w tym artykule, nie będę rozwijał tego tematu i nie wymienię żadnych konkretnych modeli.

Pamiętaj że najważniejsza jest możliwość pełnej kontroli manualnej nad parametrami ekspozycji, a nie konkretny model aparatu.

Wybierz aparat z którym wygodnie Ci się pracuje!

Każdy z obecnie dostępnych aparatów zarówno spośród lustrzanek jak i bezlusterkowców, sprawdzi się w studio. 

Pomyśl – 10 lat temu aparaty miały o wiele słabsze parametry, a i tak fotografowie wykonywali świetne zdjęcia, podziwiane do dziś…

Oświetlenie studyjne

Bez względu na to, co będziesz fotografował, potrzebne będzie ci oświetlenie.

Ja proponuje oświetlenie błyskowe. Najlepiej jest wyposażyć się w co najmniej 3 lampy studyjne. Oczywiście wiele zdjęć da się zrealizować z jednym światłem, jednak 3 światła dają już pewną swobodę w budowaniu oświetlenia. Zdarzają się tematy, których oświetlenie wymaga stosowania większej ilości świateł i oczywiście, jeśli jest taka możliwość, warto posiadać więcej lamp. Jednak w większości przypadków, przy odpowiedniej wiedzy, wystarczy trzy aktywne źródła światła.

O różnicy między światłem stałym, a błyskowym możesz przeczytać tu: Światło Ciągłe, a Błyskowe – Które Wybrać?

lampa studyjna

Lampy

Jakie lampy błyskowe kupić do studia?

Nie podam tu konkretnych modeli, a tylko cechy, które warto wziąć pod uwagę.

Lampy studyjne – Proponuje wyposażyć się od razu w lampy studyjne bez stosowania półśrodków. Zapewniają one dużą moc, powtarzalność, dobrą współprace z modyfikatorami bez jakichś dodatkowych uchwytów itp.
Oczywiście na lampach systemowych (speedlithe) da się wykonać sesje i również czasami je stosuję. Jednak mają one swoje ograniczenia: mniejszą moc, charakter ich światła sprawia również, że nie są w stanie odpowiednio współpracować ze wszystkimi modyfikatorami, a przy dłuższych sesjach potrzeba sporo zapasowych akumulatorków.

Moc lampy w Ws. – warto mieć co najmniej jedną lampę o mocy 800-1200Ws. Pozostałe mogą być mniejszej mocy jednak zawsze warto mieć zapas. Większa przysłona, czy modyfikatory potrafią “zabrać” dużo światła.

Zakres regulacji mocy lamp – im większa regulacja, tym lepiej np: 1 – 1/128 z krokiem 0.1. Tańsze lampy zwykle mają mniejszą regulację.

Wbudowany odbiornik – nie potrzebujesz dodatkowych odbiorników, aby wyzwalać lampę, a często uzyskujesz również możliwość regulacji ustawień lampy z poziomu wyzwalacza.

Stabilność temperatury barwowej światła – podawana w Kelwinach.

System mocowania modyfikatorów – nie jest to najistotniejszy aspekt, jednak dokupując modyfikatory (zdarza się, że nawet tej samej marki), trzeba brać go pod uwagę, ponieważ na rynku jest wiele rozwiązań – obecnie najpopularniejszy to bowens. Oczywiście występują również przejściówki pomiędzy systemami.

Dostępne modyfikatory – czy producent posiada szeroką ofertę modyfikatorów, ewentualnie jaki jest system mocowania modyfikatorów.

Dostęp do części – ważne, żeby paliki do lamp były łatwo dostępne – nie żeby się one jakoś szybko zużywały, najczęściej uszkadzane są mechanicznie.

Dostęp do serwisu – wszystko może się zepsuć, a szybki serwis jest na wagę złota, kiedy kalendarz sesji jest wypełniony.

Wyzwalacze

Wyzwalacz do lamp błyskowych

Jeśli jesteśmy przy lampach, to nie można zapominać również o wyzwalaniu. Istnieje wiele możliwości wyzwalania lamp błyskowych, omawiam je tutaj: „Wyzwalanie lamp błyskowych”. Najlepszym rozwiązaniem jest zakup wyzwalacza dedykowanego do wybranych lamp i posiadanego aparatu.

Jak wspomniałem wcześniej, obecnie lampy często mają wbudowany odbiornik, więc potrzebujesz tylko wyzwalacza. Taki systemowy wyzwalacz, zwykle pozwala nie tylko na wyzwalanie, ale też na regulację mocy błysku, podział sterowanych lamp na grupy i strefy, wykorzystanie TTLa (jeśli lampy posiadają taką funkcję), sterowanie światłem pilota i innymi funkcjami lamp.

Statywy oświetleniowe

Statywów oświetleniowych będziesz potrzebować co najmniej tyle, ile zakupisz lamp. Warto jednak wyposażyć się w więcej statywów, gdyż wykorzystuje się je do zawieszania teł, mocowania dodatkowego sprzętu, zawieszania blend i zastawek, podtrzymywania fotografowanych produktów itd.
Statywy powinny być solidne, z wygodną regulacją wysokości, najlepiej z amortyzacją, wyposażone w gniazdo z przykręcanym trzpieniem. Na statywach nie można oszczędzać, ponieważ mają one służyć przez wiele lat i podtrzymywać nie najtańsze przecież lampy.

Poza standardowymi statywami, warto zakupić co najmniej jeden statyw typu boom, pozwalający zawiesić oświetlenie bezpośrednio nad tematem lub w innym nietypowym ustawieniu. Musi być to solidny statyw, który utrzyma lampę wraz z modyfikatorem, więc maksymalne obciążenie jest tu istotnym parametrem.
W studiu przydaje się również niski statyw tzw. piesek. Pozwala on na zamontowanie lampy tuż nad ziemią. Ja na takim statywie (regulowanym i z kółkami) czasem montuje blat (na uchwycie ściennym) i mam dodatkowy stolik, kiedy go potrzebuje.

Statyw do aparatu

W fotografii produktowej, ale nie tylko, statyw jest jedną z najistotniejszych części wyposażenia, zaraz po aparacie i obiektywie.

Statyw musi być solidny i tu nie ma miejsca na oszczędności, ponieważ będzie na nim mocowany dość drogi zestaw: aparat i obiektyw. Warto, aby taki statyw miał możliwość montażu kolumny w poziomie. Pozwala to wysunąć aparat w bok i fotografować bezpośrednio w dół. Może nie jest to najistotniejsza sprawa, jednak w przypadku fotografii produktowej, naprawdę warto mieć taki statyw.

Solidny statyw to wygodniejsza praca i lepsza jakość zdjęć. Radzę zaoszczędzić sobie nerwów oraz dodatkowych kosztów i nie oszczędzać na statywie. Jeśli chodzi o statywy, przetestowałem wiele modeli i dla mnie, najlepszy okazał się statyw Manfrotto.

Do statywu będzie potrzebna głowica. Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań. Do zdjęć produktowych porównuję głowice 3 kierunkową. Jednak wybór głowicy to sprawa indywidualna, wszystko zależy od przyzwyczajeń. Najważniejsze, żeby była solidna i wygodnie się na niej pracowało.

Modyfikatory

W fotografii produktowej, ale nie tylko, statyw jest jedną z najistotniejszych części wyposażenia, zaraz po aparacie i obiektywie.

To, jakie modyfikatory będą potrzebne w studiu, zależy od tego, co będzie fotografowane.

Fotografując produkty najczęściej wykorzystuję:

  • czasze
  • czasze z gridami (czasami wrota)
  • snuty
  • softboxy (stripy, czasem okty np. do odzieży)
  • powierzchnie dyfuzyjne (np. z blend 5w1 oraz własnej konstrukcji)
  • zastawki i odbłyśniki (głównie własnej konstrukcji, ale również blendy)

Nie podaję konkretnych modeli, ani parametrów, bo jest to zależne od konkretnych tematów, umiejętności i stylu fotografa.

Kupując modyfikatory od różnych producentów, warto sprawdzić, czy nie wpływają one na kolor światła, ponieważ spotkałem się już z taką sytuacją. Korygowanie tego w postprodukcji jest czasochłonne.

Softbox hexa

Tła do zdjęć

W fotografii produktowej często wykorzystuje się różnorakie tła. Wszystko zależy od tego, co będzie fotografowane i jaki efekt chce się osiągnąć.

Najczęściej stosowane tła:

  • tła papierowe z rolki
  • brystole – do mniejszych produktów
  • tła tworzyw (płyty PCW, PLEX itp.)
  • płytki glazury i terakoty
  • panele podłogowe
  • stare deski
  • tła ręcznie robione itp.

Cyklorama

Cyklorama to odpowiednio wyprofilowana ściana, łącząca się z podłogą (i innymi ścianami) po przez łagodny łuk. Dzięki odpowiedniemu oświetleniu pozwala uzyskać efekt nieskończonej przestrzeni.

Podobny efekt uzyskuje się po przez rozwinięcie (z łagodnym łukiem) papierowego tła z rolki.

W dużym studio, można rozważyć budowę cykloramy zwłaszcza jeśli będzie często używana ale w mniejszych wystarczy wspomniane wyżej papierowe tło z rolki

Pozostałe wyposażenie

W zależności od fotografowanego tematu, a zwłaszcza przy fotografii produktowej, możesz potrzebować dodatkowego wyposażenia np. stołu bezcieniowego, manekina, itp.

Nie jestem tu w stanie wymienić i opisać wszystkiego, dlatego wymienię tylko kilka rzeczy, których według mnie w studio nie może zabraknąć:

  • ColorChecker
  • zaciski – ja używam stolarskich z marketu
  • uchwyty fotograficzne
  • folia malarska – do zdjęć z wodą i farbą
  • sznurek
  • taśmy: szare, białe, maskujące, dwustronne itp
  • farby biała, czarna, kolory
  • drewniane listewki
  • zestaw narzędzi
  • przedłużacze

ColorChecker

Chcesz dowiedzieć się więcej o omawianym tu temacie i samej fotografii?

Zobacz Nasze Szkolenie z Fotografii Produktowej:

Studio fotograficzne w domu

Wiem, że wiele osób czytających ten artykuł, urządza raczej małe domowe studio fotograficzne.

W takim przypadku, głównym ograniczeniem będzie miejsce, a i z wyposażeniem raczej trzeba się będzie ograniczyć.

Wszystko co omówiłem powyżej, odnosi się również do domowego studia. Różnica polega na tym, że powyżej pisałem o studiu do pracy zawodowej, czyli takim, które pozwala na sprawną i wygodną pracę cały czas. Fotografując hobbystycznie, można iść na wiele kompromisów.

Domowe studio można zorganizować w garażu, na strychu, czy w piwnicy. Jeśli nie masz takich możliwości, zastanów się jak przemeblować pokój, czy salon, aby na czas zdjęć uzyskać niezbędne miejsce. W zależności od fotografowanego tematu, czasem wystarczy tylko stolik, czy kawałek podłogi, żeby zaaranżować scenę. Wykonując portrety, ściana lub zasłona może stanowić doskonałe tło, a wykonując ciaśniejszy kadr, ukryjesz stojącą obok szafę, czy telewizor.

Jeśli chodzi o wyposażenie, to będziesz potrzebować (poza aparatem i obiektywem):
statyw do aparatu – to jest coś, o czym powinno się pomyśleć w pierwszej kolejności.
oświetlenia – i jeśli jest to tylko hobby, wystarczające mogą się okazać tanie lampy reporterskie, a jeśli fotografujesz przy świetle ciągłym: światło z okna, “żarówek fotograficznych” lub coraz tańszych paneli led. Dość tanio można również kupić małe 200-300Ws lampy studyjne, ale one będą większe i będą wymagały statywów.
wyzwalaczy do lamp – decydując się na lampy błyskowe, nie zapomnij o ich wyzwalaniu.
statywów oświetleniowy z uchwytem do lampy reporterskiej. Lampy reporterskie mogą stać również na załączonych sankach, ale to bardzo ogranicza ich ustawianie.
modyfikatorów – ja proponuję softbox np. 50×70 lub 60×80 najlepiej z szybkim montażem, bo wtedy łatwo się go składa. Dlaczego prostokątny? Ponieważ jest dość uniwersalny, sprawdzi się zarówno w portrecie jak i fotografii produktów.
blenda 5w1 – warto się w nią wyposażyć, ponieważ w jednym dostajesz panel dyfuzyjny, odbłyśnik biały i srebrny oraz czarną zastawkę.

Wiele elementów jak dyfuzory, odbłyśniki, czy zastawki można wykonać własnoręcznie. Pozostałe wyposażenie możesz uzupełniać na bieżąco, zależnie od potrzeb.

Blędy

Podsumowanie

Organizując studio warto pamiętać, że ma to być wygodne i funkcjonalne miejsce pracy.

Niniejszy artykuł oczywiście, nie wyczerpuje tematu organizacji studia fotograficznego i jest wstępem do informacji zawartych w kursie i przekazywanych podczas szkolenia. Wiele poruszonych tu tematów wymagałoby rozwinięcia i pewnie w przyszłości niektóre zostaną rozwinięte.

Organizując studio warto pamiętać, że ma to być wygodne i funkcjonalne miejsce pracy, na początek najlepiej wyposażyć go tylko w niezbędny sprzęt, a z czasem uzupełniać wyposażenie. Najważniejsze rzeczy opisałem powyżej. Każdy kto już fotografuje i myśli o budowie studia, wie czego potrzebuje do pracy. Jeśli natomiast potrzebujesz pomocy w tym zakresie, zapraszam do skorzystania z naszego szkolenia: Szkolenie z Fotografii Produktowej – Czyli Jak Samodzielnie Wykonać Zdjęcia Swoich Produktów?

Chcesz dowiedzieć się więcej o omawianym tu temacie i samej fotografii?

Zobacz Nasze Szkolenie z Fotografii Produktowej:

Warto przeczytać:


Jak wykonać Pack


Najważniejsze etapy powstawania zdjęcia


Kurs Photoshop Od Zera Do Zachwycających Zdjęć


Baner Cool 1900 GIF
Zapytaj o Wycenę Sesji Produktowej:

  • Wykonamy zdjęć próbne
  • Przygotujemy wycenę
  • Odpowiemy na wszystkie pytania

Copyright C 2015 - 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone.